วันนี้จะพูดให้ฟังถึงเรื่องแนวทางพระโพธิสัตต์ หลวงพ่อดาวเรืองที่วัดหนองหอยและหลวงย่าที่วัตรของเรา เป็นตัวอย่างของพระที่เดินตามแนวทางของพระโพธิสัตต์  เวลาที่พูดถึงพระโพธิสัตต์คนไทยมักจะเข้าใจว่าหมายถึงอดีตชาติของพระพุทธเจ้า พระพุทธเจ้าก่อนที่จะมาเกิดเป็นเจ้าชายสิทธัตถะได้บำเพ็ญพระชาติมาหลายสิบชาติ ในพระเจ้า ๕๐๐ ชาตินั้น เล่าถึงอดีต ๕๐๐ชาติของพระพุทธเจ้า แต่ในพระเจ้า ๕๐๐ ชาตินี้ส่วนหนึ่งจะเป็นเหมือนกับนิทานพื้นบ้าน แม้กระทั่งนิทานอีสป แม้กระทั่งรามเกียรติ์ก็สอดใส่เข้ามาอยู่ในพระเจ้า ๕๐๐ ชาติของเราด้วย คนไทยจะเข้าใจได้ว่าเมื่อพูดถึงพระโพธิสัตต์ก็คือพูดถึงอดีตชาติของพระพุทธเจ้าย้อนไปเมื่อ ๔๙๙ ชาติ เราก็มีความรู้สึกว่าพวกเราอย่างเก่งก็ปรารถนาเป็นพระอรหันต์ จะไม่มีใครปรารถนาพุทธภูมิ ถ้าเราจะเป็นพระโพธิสัตต์คนไทยก็จะไม่ชอบ แล้วก็มีอคติว่าคนคนนี้จะทำตัวเทียบพระพุทธเจ้า อันนี้เป็นความเข้าใจค่อนข้างจะจำกัดเฉพาะในชาวพุทธในประเทศไทยเท่านั้น

      อาตมาจะพูดถึงความสุขที่เป็นความปรารถนาของมนุษย์เราทุกคนองค์ทะไลลามะเคยรับสังว่าเราต้องความปรารถนาความเมตตาความกรุณาให้กับสัพพสัตว์ ทั้งหลายขอให้เขาพ้นทุกข์ขอให้เขามีความสุขเพราะว่ามันเป็นสิทธิ์ของเขาที่เขาจะพ้นทุกเป็นสิทธิ์ของเขาที่เขาจะมีความสุขหลายคนอาจจะสับสนกัน ระหว่างความสุขกับความสบายในชีวิตของเราแต่ละคนเรา

      การทำสมาธินั้น แปลว่าการทำจิตรวมเป็นหนึ่ง องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ให้วิธีการไว้ถึง ๔๖ วิธี เพราะฉะนั้นในการทำสมาธิในสมัยโบราณ เราต้องไปอยู่กับอาจารย์ ปรนนิบัติวัตรฐาก กวาดบ้าน ถูบ้าน ซักผ้าตักน้ำ หาผลไม้ในป่าเป็นเวลา ๒-๓ ปีก่อนที่อาจารย์จะได้เลือกวิธีที่คิดว่าเหมาะสมกับเราที่สุดแล้วก็สอนวิธีทำสมาธิให้แก่เรา

      วันนี้ เช้าวันนี้วันที่ ๑๘ มีนาคม ๒๕๔๕ อาตมาจะขอโอกาสทบทวนในเรื่องการบวช หลังจากที่ได้บวชมา ๑ ปีแล้ว มีเสียงเห็นด้วยไม่เห็นด้วยอยู่มากเมื่อเราจัดการบรรพชาคุณวรางคณาเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ก็มีเสียงวิพากษ์วิจารณ์อีก แต่ดูเหมือนว่าบรรดาสื่อทั้งหลายก็ค่อนข้างเสนอข่าวในเชิงบวกมากขึ้น ยกเว้นหนังสือพิมพ์ยักษ์ใหญ่ฉบับเดียวที่เริ่มต้นจากการเสนอข่าวค่อนข้างที่จะเป็นเชิงลบอยู่สองวัน และหลังจากนั้นคอลัมน์บรรณาธิการก็เสนอข่าวที่เป็นกลางมากขึ้น แม้กระทั่งบรรดาพระผู้ใหญ่ที่เคยแสดงความไม่เห็นด้วยก็งดเว้นที่จะแสดงความคิด รายการวิทยุที่เคยต่อต้านก็สงบลง อาตมาคิดว่าหลายคนที่ไม่เข้าใจเรื่องการบวชว่าดี ไม่ดี ถูกต้องรึเปล่า หลายคนไม่สามารถที่จะตัดสินใจได้ว่า การบวชนี้เป็นเรื่องถูกต้องหรือไม่ เพราะอยู่ในฐานะที่เสมอนอกคือไม่แสดงความคิดเห็นผิดหรือถูกหรือผิดก็ไม่รู้นะคะ สำหรับบางคนที่แสดงความคิดเห็นมาแล้ว บางครั้งก็อยู่ในข้อจำกัดของข้อมูล เราสอนที่วัตรนี้